کاریگەریی باجەکانی ئەمریکا لەسەر پەیوەندییە بازرگانییەکانی BRICS Plus

لە ساڵی ٢٠٢٥، سەرۆکی ئەمریکا دۆناڵد ترەمپ هەڕەشەی کرد کە باجی زیاتر بە رێژەی ١٠٪ لەسەر هەناردەی وڵاتانی پەیوەندیدار بە BRICS بۆ ئەمریکا بسەپێنێت. ئەم هەنگاوە وەک وەڵامێک بوو بەرامبەر بە زیادبوونی کاریگەریی BRICS Plus و هەوڵەکانی بۆ کەمکردنەوەی سەروەریی دۆلاری ئەمریکی لە بازرگانیی جیهانیدا. ئەم وتارە کاریگەریی ئەم باجانە لەسەر پەیوەندییە بازرگانییەکانی BRICS Plus، وەڵامەکانی گرووپەکە، و کاریگەرییە درێژخایەنەکان لێکدەکۆڵێتەوە.

مێژوویەکە

لە سەرەتای دامەزراندنەوەی، BRICS Plus هەوڵی داوە کە سیستەمێکی ئابووریی جیهانیی عادڵانەتر دروست بکات. بە فراوانبوونی ئەندامێتی بۆ ١٠ وڵات، ئەم گرووپە بووەتە کێشەیەکی گرنگ بۆ سیستەمی دارایی کە ژێر کۆنتڕۆڵی ئەمریکایە. هەڕەشەکانی باجی ئەمریکا، کە لە تەممووزی ٢٠٢٥دا راگەیەنرابوون، وەک وەڵامێک بوون بەرامبەر هەوڵەکانی BRICS Plus بۆ کەمکردنەوەی پشتبەستن بە دۆلار. ترەمپ جەختی لەوە کردەوە کە BRICS بە مەبەستی کەمکردنەوەی نرخی دۆلار دیزاین کراوە، و باجەکان بە مەبەستی سنووردارکردنی کاریگەریی گرووپەکە بوون.

کاریگەریی باجەکان لەسەر ئەندامانی BRICS

باجەکانی ئەمریکا کاریگەریی جیاواز لەسەر ئەندامانی BRICS Plus هەیە. هیندستان، کە ٥٥٪ی هەناردەکانی بۆ ئەمریکا کاریگەری لەسەرە، بە رێژەی باجی کاریگەری ٣٦٪ رووبەڕوویە، کە یەکێکە لە رێژەیە بەرزەکان لە نێوان ئابوورییە گەورەکان. بەرازیلیش بە باجەکانی سزادەر رووبەڕوو بووەتەوە، کە بە هۆی کێشە سیاسییەکان، لەوانە سزادانی سەرۆکی پێشووی، زیاتر بووە. ئەفریقای باشوور، بە هۆی ناکۆکییەکان سەبارەت بە چاکسازیی زەوی، باجە بەرزەکانی رووبەڕووە کە دەتوانێت هەناردەی کەرگەی بۆ ئەمریکا کەم بکات.

بە پێچەوانەوە، وڵاتانی وەک ئێران و رووسیا، کە پێشتر ژێر سزاکانی فراواندان، بە هۆی کەمی بازرگانیی راستەوخۆیان لەگەڵ ئەمریکا کەمتر کاریگەرییان لەسەرە. بەڵام، باجەکان دەتوانن بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر بازرگانییان لەگەڵ ئەندامانی دیکەی BRICS کە پشتبەستووە بە بازاڕی ئەمریکا بکەن.

وەڵامی BRICS Plus

وەک وەڵامێک بۆ باجەکان، ئەندامانی BRICS Plus هەوڵەکانیان بۆ بەهێزکردنی بازرگانیی ناو-گرووپ چڕ کردووەتەوە. سەرۆکی بەرازیل لوئیز ئیناسیۆ لولا دا سیلڤا وەڵامێکی کۆمەڵەی BRICS پێشنیار کرد، کە بریتی بوو لە زیادکردنی بازرگانی بە دراوە نەتەوەییەکان و فراوانکردنی پلاتفۆرمی BRICS Pay. ئەم پلاتفۆرمە لە ساڵی ٢٠٢٣دا دامەزرا، کە مامەڵەی سنووربەزاندنی کەم-تێچوو ئاسان دەکات، و یارمەتی ئەندامان دەدات کە کاریگەریی سزاکانی رۆژئاوا و باجەکان کەم بکەنەوە.

لەگەڵ ئەوەشدا، BRICS Plus سەرمایەگوزاری لە کۆریدۆرەکانی گواستنەوەدا دەکات بۆ کەمکردنەوەی پشتبەستن بە بازاڕەکانی رۆژئاوا. کۆریدۆری باکوور-باشوور، کە ئێران وەک ناوەندێکی سەرەکیە، دەتوانێت بازرگانی نێوان هیندستان و رووسیا بەهێز بکات، بە دورخستنەوەی رێگاکانی ژێر کۆنتڕۆڵی رۆژئاوا.

کاریگەرییە درێژخایەنەکان

باجەکانی ئەمریکا دەتوانن وەک هاندەرێک بۆ یەکگرتنی نزیکتر لە ناو BRICS Plus کار بکەن. بە هاندانی ئەندامان بۆ گەڕان بەدوای بازاڕەکانی هەناردەی نوێ و بەهێزکردنی بازرگانیی ناو-گرووپ، باجەکان دەتوانن هەوڵەکانی گرووپەکە بۆ کەمکردنەوەی پشتبەستن بە دۆلار خێراتر بکەن. بەڵام، کێبرکێی ناوەکی، بە تایبەتی نێوان چین و هیندستان، کێشەیەک بۆ ئەم یەکگرتنە دروست دەکات. رۆڵی سەرەکیی چین لە بازرگانیی BRICS، کە زۆrjار بە زیانی پیشەسازییە ناوخۆییەکانی ئەندامانی دیکەیە، دەتوانێت ناکۆکی دروست بکات.

هەروەها، باجەکان کاریگەرییە نەخوازراوەکانیان لەسەر ئابووریی ئەمریکا هەبووە. راگەیاندنیان لە نیسانی ٢٠٢٥دا بووە هۆی دابەزینی ٥ تریلیۆن دۆلار لە S&P ٥٠٠ و زیادبوونی تێچووی قەرزەکانی حکوومەتی ئەمریکا، کە لاوازیی سیاسەتەکانی پارێزەرییەکان نیشان دەدات.

ئەنجام

سەرەڕای ئەوەی باجەکانی ئەمریکا بە مەبەستی کەمکردنەوەی کاریگەریی BRICS Plus دیزاین کرابوون، دەکرێت کاریگەرییەکی پێچەوانەیان هەبێت، کە گرووپەکە بەرەو سەربەخۆیی ئابووریی زیاتر هەڵدەدات. بە بەهێزکردنی بازرگانیی ناو-گرووپ و پەرەپێدانی ژێرخانی بازرگانیی سەربەخۆ، BRICS Plus خۆی وەک سەرکردەیەک لە پێناسەکردنەوەی سیستەمی ئابووریی جیهانی دادەنێت. بەڵام، سەرکەوتنی ئەم گرووپە بەستراوەتەوە بە بەڕێوەبردنی ناکۆکییە ناوەکییەکان و سەرکەوتن بەسەر پەستانە دەرەکییەکان.

سەرچاوە: Hamshahri Online – BRICS هەڕەشەیەکی ئابوورییە یان دانپێدانانی ترەمپ بە لاوازی